Ostatnio pisałam o szalach kaszmirowych, które cieszyły się dużą popularnością w XIX wieku. Gdy stały się zbyt popularne i noszone także w niższych warstwach społecznych, powoli straciły na popularności wśród bogatszych kobiet. Po pewnym czasie moda na szale przebrzmiała, by odrodzić się w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
 |
| Szal wełniany inspirowany szalami kaszmirskimi, Francja (?), ok. 1920 r., The Metropolitan Museum of Art, New York link do strony muzeum |
 |
| fot. Edward Steichen, Vogue, 1924 r., źródło: Fukai 2002 |
Zaraz po wojnie modne były ozdobne chusty i szale, malowane lub haftowane, z aplikacjami - narzucano je na skromniejsze suknie. W Polsce popularną techniką zdobienia szali był batik*, szczególnie propagowany przez ugrupowanie "Warsztaty krakowskie"**.
 |
| Szal jedwabny batikowany, pracownia Antoniego Buszki, 1921 r., Muzeum Narodowe w Krakowie, link do strony muzeum |
 |
| Szal jedwabny batikowany, Jadwiga Kogutówna, 1921 r., Muzeum Narodowe w Krakowie, link do strony muzeum |
Noszono szale z jedwabnego muślinu przetykanego złotem, jedwabne chusty o mocnych barwach, czarne chusty weneckie z frędzlami, kremowe szale japońskie z haftem w tym samym kolorze, szale hiszpańskie zahaftowane wzorem kwiatowym.
 |
| Szal muślinowy haftowany nicią bawełnianą, Polska, lata 20-30. XX wieku, Muzeum Narodowe w Krakowie, link do strony muzeum |
 |
| Szal wieczorowy jedwabny haftowany metalową nicią, Francja, ok. 1922 r., The Metropolitan Museum of Art, New York, link do strony muzeum |
 |
| Szal, jedwab i nić metalowa, Paul Poiret, ok. 1920, The Metropolitan Museum of Art, New York, link do strony muzeum |
Większość szali i chust była obramowana długimi, czasem nawet na pół metra, frędzlami, wykonanymi z kordonka, szneli***, szychu**** a czasami nawet ze strusich piór.
 |
| Ilustracja z pisma "Kobieta w świecie i w domu", 1927, nr 19, s. 17.
1. Szal biały haftowany w barwne kwiaty
2. Szal zdobiony cekinami z frędzlami ze strusich piór
3. Szal ze złotej lamy.
|
 |
| Szal wieczorowy ze złotej lamy, ok.1925 r., z kolekcji Adama Leja, źródło: Sieradzka 2013, s.181. |
Ozdobne chusty były często bardzo drogie dlatego w kobiecych czasopismach zamieszczano wzory, według których można było samodzielnie ozdobić posiadany przez siebie szal. W „Kobiecie w świecie i w domu” w 1928 roku pojawił się taki przepis na własnoręczne ozdobienie szala:
„ Szal [...] zrobiony jest z crêpe de chine’u, koloru jasno piaskowego; może być kwadratowy, złożony na pół, albo trójkątny, wzięty pojedyńczo. Ozdabiamy go bukietami, ręcznie haftowanemi podług rys. 2, symetrycznie rozłożonemi po całym szalu. Kwiaty robimy w różnych kolorach cieniowanych, w każdym bukiecie innego koloru, listki szarozielone. Szal wykończamy frendzlą z kordonku, wiązaną kilka razy (rys. 3). Ten sam wzór (rys. 2) może służyć do ozdobienia szala, zrobionego z cieniutkiego kasha, lub kaszmiru. Zamiast haftować, ułożymy deseń z kwiateczków i listków, zrobionych szydełkiem z wełny, lub jedwabiu (rys.4-6) w kolorach, odpowiednich do tła. Motywy szydełkowe oddzielnie wykonane, ułożymy na szalu podług wzoru, przyszyjemy je kryto i połączymy ściegiem łańcuszkowym."
 |
| Ilustracje z pisma "Kobieta w świecie i w domu", 1928 r., nr 4, s. 7. |
 |
| Szal haftowany, z kolekcji Adama Leja, źródło: Sieradzka 2013, s. 58 |
*batik- technika barwnego zdobienia tkanin, na tkaninie robi się rysunek woskiem, po czym zanurza w barwniku, miejsca powleczone woskiem nie przyjmują barwnika, dzięki czemu powstaje wzór z miejsc zabarwionych i niezabarwionych, za: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 1969
**"Warsztaty krakowskie"- stowarzyszenie założone w 1913r., w skład którego wchodzili artyści, architekci i rzemieślnicy, mające na celu podniesienie artystycznej jakości produkcji rzemieślniczej, wykorzystujące tradycyjne metody rzemieślnicze i twórczość ludową
***sznela- jedwabny skręcony sznureczek lub tkanina jedwabna na chustki, za: Michałowska M., Leksykon włókiennictwa, Warszawa 2006.
****szych - przędza lniana lub bawełniana okręcona spiralnie paseczkiem miedzianym posrebrzanym lub pozłacanym, za: Michałowska M., Leksykon włókiennictwa, Warszawa 2006.
Bibliografia:
Dziekońska-Kozłowska A., Moda kobieca XX wieku, Warszawa 1964.
Fukai A., Historia mody od XVIII do XX wieku. Instytut Ubioru w Kioto, t. 2, Warszawa 2002
Sieradzka A., Moda w przedwojennej Polsce, Warszawa 2013.
Strojny szal wieczorowy, „Kobieta w świecie i w domu”, 1928, nr 4, s. 7.
W.D., Z ostatniej chwili, „Bluszcz”, 1926, nr 25, s. 842.
Well., Szale dawniej i dzisiaj, „Kobieta w świecie i w domu”, 1927, nr 19, s. 17.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz