Wielkanocne kapelusze

Dziś temat związany z Wielkanocą. Pewnie zastanawiacie się co łączy święta Wielkanocy i historię mody? A słyszeliście o Easter bonnet czyli wielkanocnym czepku? Jest to tradycyjne przybranie głowy noszone w krajach anglosaskich z okazji świąt wielkanocnych. 

Skąd wywodzi się ta tradycja? Właściwie od czasów Soboru Nicejskiego I w 325 r. na czas świąt Wielkanocy zakładano nowe, odświętne ubrania. Oprócz konotacji religijnych wiązało się to również z symboliką wiosny jako symbolu żyzności, nowego życia i odrodzenia. Młode dziewczyny wplatały we włosy wieńce z kwiatów i liści, by uświęcić cykl życia i pór roku. W XV wieku w Anglii uważano, że niezałożenie nowego stroju na Wielkanoc przynosi pecha na cały rok.  

Do Ameryki tradycja zakładania nowych strojów na Wielkanoc dotarła po wojnie secesyjnej. Niedzielę wielkanocną nazwano Niedzielą Radości (The Sunday of Joy) i kobiety zamiast ciemnych ubrań zakładały stroje w jasnych, wiosennych kolorach. Jednym z ważnych elementów wiosennej kreacji był odpowiednio przybrany, kwiatowy czepek. Co ważne, uszycie nowej sukni było o wiele droższe niż sprawienie sobie nowego kapelusza lub przybranie starego.

Bonnet, Ameryka, 1856, Metropolitan Museum of Art, źródło

Bonnet, Ameryka, 1865, Metropolitan Museum of Art, NY, źródło

W 1870 roku w Nowym Jorku na Fifth Avenue odbyła się pierwsza parada wielkanocna, podczas której prezentowano nowe i modne stroje, których najważniejszym elementem były wiosennie przystrojone czepki. Był to swego rodzaju pokaz mody, ludzie przychodzili na nią by zapoznać się z najnowszymi trendami w modzie. Niedługo potem firmy odzieżowe zaczęły wykorzystywać tradycję parad wielkanocnych do reklamowania najnowszych modeli swoich strojów.

Wielkanocna parada w NY, 1900

W połowie XX wieku przebieranie się w nowe stroje i zdobne kapelusze wynikało głównie z potrzeby rozrywki i zaprezentowania dobrobytu. Wymyślano najdziwniejsze przybrania kapeluszy zazwyczaj związane z tematyką świąteczną i wiosenną. Dziś parady wielkanocne odbywają się w wielu amerykańskich miastach, charakteryzuje je radosna atmosfera i jak najbardziej wymyślne nakrycia głowy.

Parada Wielkanocna w NY, ok. 1940

Ann Miller w świątecznym kapeluszu, 1947

Kapelusz nawiązujący do wiosennych porządków, Sacramento California, 1956

Audrey Hepburn, fot. Cecil Beaton, 1964

Parada Wielkanocna, Baltimore, 1976

Parada Wielkanocna, Baltimore, 1985

Wielkanocna parada w NY, 2012

Nowojorska parada wielkanocna została upamiętniona w filmie z 1948 roku "Easter Parade" z Fredem Asterem i Judy Garland, w piosence "Easter Parade".

Oczywiście sama tradycja zakładania specjalnych strojów świątecznych istniała także w Polsce, zarówno w bogatszych jak i biedniejszych warstwach społecznych. Na wsiach odświętne stroje przez cały rok czekały w skrzyniach, by założyć je na Wielkanoc. Były symbolem luksusu, dlatego wyjątkowo o nie dbano, np. nie prano na mokro tylko czyszczono na sucho. Zakładano stroje wykonane z najlepszych materiałów, bogato zdobione. Przystrajano się koralami. 

Jeśli chodzi o modę na wiosenne kapelusze to i u nas była ona powszechna, choć chyba mniej związana z samą Wielkanocą, a raczej z porą roku.

Kapelusze wiosenne. Moda : pismo illustrowane dla kobiet. – 1883. – Nr 9. – Ryc.39-47, s.8.

Do dziś istnieje tradycja zakładania lepszych ubrań na czas świąt choć nie jest już ona takim przeżyciem jakim była kiedyś. Dzisiaj jesteśmy przyzwyczajeni do ciągłych zakupów nowych strojów i często zapominamy, że jeszcze nie tak dawno nowe ubrania kupowało się bardzo rzadko, czasem nawet raz czy dwa razy do roku.

A na koniec życzę wszystkim spokojnych i radosnych Świąt, spędzonych w sposób jaki najbardziej lubicie!

Bibliografia:

http://www.theeternalheadonist.com/theeternalheadonistblogthe-history-of-the-easter-bonnet-/

http://thehourglassfiles.com/?p=1578

http://historykon.pl/jak-to-bylo-w-xix-wieku-cz-3-dama-modna/